Schijnzelfstandigheid: Een groeiend risico voor werkgevers
In Nederland spreken rechtbanken steeds vaker in het voordeel van freelancers (zzp’ers) die beweren dat ze in feite werknemers waren. In 24 van de 47 recente zaken concludeerden rechters dat de freelancer ten onrechte was aangemerkt als zzp’er en recht had op werknemersrechten. Voor werkgevers kunnen de financiële gevolgen aanzienlijk zijn, met terugwerkende kracht tot tienduizenden euro’s per persoon.
Wat is het risico?
Als een freelancer juridisch wordt geherclassificeerd als werknemer, kan hij recht hebben op:
- Betaalde vakantie
- Salaris in overeenstemming met de collectieve arbeidsovereenkomst (CAO)
- Reiskostenvergoeding
- Ontslagvergoeding
- Ziekteverlof
- Pensioenpremies
De kosten kunnen aanzienlijk zijn. In een recente zaak moest de Nederlandse handbalclub Limburg Lions € 50.000 betalen aan een voormalige speler nadat de rechtbank oordeelde dat hij een werknemer was. De club ging vervolgens failliet. In een andere zaak eiste een kapper die op freelancebasis werkte met succes € 30.000 aan achterstallige betalingen van een kapsalon in Amsterdam. (Bron: NOS)
Waarom het aantal zaken toeneemt
Sinds januari 2025 heeft de Nederlandse Belastingdienst haar inspanningen opgevoerd om te beoordelen of freelancers daadwerkelijk zelfstandig zijn. Hoewel de belastingdienst nog geen boetes oplegt of geld met terugwerkende kracht terugvordert, waarschuwen arbeidsrechtdeskundigen dat het echte risico bij de freelancer ligt, die jaren later een claim kan indienen.
Een belangrijk keerpunt was een uitspraak van de Hoge Raad in 2023, waarin Deliveroo-bezorgers werden aangemerkt als schijnzelfstandigen. Deze baanbrekende uitspraak creëerde een duidelijk juridisch precedent, waardoor rechtbanken gemakkelijker kunnen bepalen of een arbeidsrelatie als een dienstverband moet worden beschouwd.
Gevolgen voor het pensioen: een onzichtbare dreiging
Naast directe financiële gevolgen heeft schijnzelfstandigheid ook gevolgen voor de pensioenstelsels. In Nederland geldt het principe “geen premie, wel recht”, wat betekent dat ten onrechte als zelfstandige aangemerkte freelancers met terugwerkende kracht pensioenrechten kunnen claimen, zelfs als ze nooit premies hebben betaald.
Werkgevers kunnen worden verplicht om tot vijf jaar aan pensioenpremies met terugwerkende kracht te betalen. Voor eerdere jaren wordt het tekort opgevangen door de pensioenfondsen, wat volgens de Nederlandse Pensioenfondsen Federatie al heeft geleid tot een tekort van 1,3 miljard euro, dat moet worden gedekt door werknemers die wel premies hebben betaald.
Wat kunnen werkgevers doen?
Als uw bedrijf met freelancers werkt, bijvoorbeeld in het kader van internationale expansie of om operationele flexibiliteit te behouden, is het essentieel om ervoor te zorgen dat de juridische structuur van die samenwerkingsverbanden in orde is. Belangrijke factoren die kunnen wijzen op een arbeidsverhouding zijn onder meer gezag, de verplichting om het werk persoonlijk uit te voeren, vaste werktijden en integratie in de organisatie.
Vermijd onnodige risico’s met Parakar
Bij Parakar helpen we bedrijven om op een conforme manier talent aan te trekken, of het nu gaat om werknemers of freelancers. Onze experts zorgen ervoor dat contracten en arbeidsverhoudingen voldoen aan de wettelijke vereisten in elk land waar we actief zijn.
Neem contact met ons op als u twijfelt over uw huidige freelanceovereenkomsten. Onze experts geven u graag advies.
